Le Système M, Elsa ve Marcel’ler sergisi, bir iz sürme ve yeniden üretme çalışmasıdır. Bu çalışmada, Berlin, Arkonaplatz bit pazarından alınan siyah bir kutudan çıkan metinler, eskizler ve belgeler merkeze alınarak sanatçı Elizabeth Albertine von Dasein (gerçek adı Elizabeth Freytag) ‘ın 1966 – 1982 yıllarındaki üretimleri yeniden kurgulanmıştır. Araştırmacı, küratör, sanatçı rollerinin sıklıkla yer değiştirdiği serginin üretim sürecinde, siyah kutudan çıkan çoğu belgede referans verilen “M Sistemi” anlaşılmaya çalışılmıştır. Dadacı kelime oyunları, alaycılık ve anlamsızlıkla, sanatsal üretim ve yeniden üretim üzerine yazılmış bir kolaj şiir olan Le Systeme M, Elsa’nın çalışmalarının merkezine Marcel’leri yerleştirir. Kutudan çıkan diğer belgelerde de, Marcel Proust, Marcel Duchamp ve Marcel Broodthaers’a doğrudan ve dolaylı pek çok referansa rastlanır. Bu nedenle sergide yer alan eserler, Elizabeth A. von Dasein (E. Freytag)’ın Marcel’lere yaptığı yolculuğunun izini sürer.
Elsa’nın ya da gerçek adıyla Elizabeth Freytag’ın, yaşam öyküsü tam olarak bilinmemektedir. Broodthaers’la karşılıklı telgrafları olsa da notlarda ya da mektuplarda tanışıklıklarına dair bir ibare yer almaz. Dünya Savaşları nedeniyle ailesinin pek çok kere göç ettiği bu nedenle de kendisinin Almanya, Hollanda, Belçika ve İngiltere’de yaşadığı anlaşılmaktadır. Mektuplarından birinde de bahsettiği üzere 1986’dan sonra Meksika Cancun bölgesine yerleşmiş olabileceği tahmin edilmektedir.
Özgül Kılınçarslan’ın, 2017 -2023 yılları arasında yaptığı araştırmaların ve üretimlerin yer aldığı bu sergide, Elizabeth Freytag’ın bir dönemine ait çalışmaları yeniden üretilmiştir. Elsa’nın, Marcel’lerin sanat görüşlerini ve çalışmalarını merkeze aldığı eskizleri ve notları sergiye kaynaklık etmiştir. Siyah kutudan çıkan notlarda, Marcel Proust’un Kayıp Zamanın İzinde serisinden sanat, hayat ve insan psikolojisiyle ile ilgili birçok alıntıya rastlanmıştır. Duchamp’ın Bekârları Tarafından Çırılçıplak Soyulmuş Gelin için yazdığı notlara, ortaya attığı çözümsüz satranç problemine ilişkin alıntıların yanı sıra, sanat ve hayat ilişkisi, hazır yapıt, metin -imge gibi konulardaki yaklaşımlarına dair Elsa’nın kısa yorumlarından yararlanılmıştır.Tıpkı Broodthaers’in Un coup de dés jamais n’abolira le hasard (Bir zar atışı asla şansı ortadan kaldırmaz) adlı eserinde olduğu gibi, Elsa’nın sanatsal tavrında edebiyat ve sanat tarihine gönderme yapan reprodüksiyonların belirleyici rolü bu sergide yer alan eserlerde de korunuyor.
Özgül KILINÇARSLAN
2002 yılında Dokuz Eylül Üniversitesi Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü’nden mezun oldu. 2007 yılında DEU Güzel Sanatlar Enstitüsü Resim Bölümünde Yüksek Lisans, 2013 yılında Sanatta Yeterlik eğitimini tamamladı. 2013 yılı güz döneminde DAAD (Deutscher Akademischer Austauschdienst) Alman Akademik Değişim araştırma bursuyla UdK (Universität der Künste Berlin) Art in Context Enstitüsü’nde misafir araştırmacı olarak çalıştı. 2005 – 2013 yılları arasında DEU Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü’nde araştırma görevlisi ve 2014 – 2018 yılları arasında MKÜ Güzel Sanatlar Fakültesi Grafik Bölümü’nde dr. öğr. üyesi olarak ve çeşitli idari pozisyonlarda çalıştı. Halen, İzmir Ekonomi Üniversitesi, Güzel Sanatlar ve Tasarım Fakültesi, Görsel İletişim Tasarımı Bölümü’nde bölüm başkanı olarak
çalışmaktadır.
Sanatçı ve küratör olarak İzmir, İstanbul ve Finlandiya’da çeşitli sergilerde yer almıştır. Edebiyat ve görsel sanatlar ilişkisi üzerine yaptığı çalışmalarının yanı sıra Art Unlimited, Milliyet Sanat, Warhola ve İstanbul Art News vb. sanat dergilerinde yazıları yayımlanmaktadır. KARANTİNA ve Dahili Bellek sanat inisiyatiflerinin kurucusudur. Türkiye’de kültür sanat ve ona komşu alanlarda çalışan bağımsız organizasyonların görünürlüğünü artırmayı amaçlayan BAĞIMSIZLAR (Bagimsizlar.org) proje ekibinde yer almaktadır.